Kolejka Maltanka – czyli kolejka do Nowego Zoo

Jeną z atrakcji nad Poznańską Maltą (jezioro Malta) jest wąskotorowa kolejka nazywana Maltanką. Jej trasa łączy ze sobą Rondo Śródka z Nowym Zoo w Poznaniu.

Maltanka to atrakcja skierowana głównie do dzieci. Jednak i dorośli mogą się całkiem nieźle w niej bawić. Szczególnie, że trasa kolejki biegnie wzdłuż północnej części Jeziora Maltańskiego co dzięki czemu mamy możliwość oglądać całkiem ładne widoki. Maltanka przejeżdża też obok Term Maltańskich (Poznańskiego Parku Wodnego).

Historia powstania kolejki

Jeśli chcemy poznać historię kolejki musimy cofnąć się aż do lat 50 XX wieku. Został wtedy utworzony Komitet Budowy Parku Kultury i Wypoczynku. Jego głównym zadaniem było utworzenie na Poznańskiej Dębinie wesołego miasteczka. Pierwszą atrakcją jaka na jego potrzeby powstała była kolejka wąskotorowa o torze szerokości 600 mm (czyli taka jak współcześnie Maltanka). Oficjalne otwarcie miało miejsce 22 lipca1956 roku. 1 października 1957 roku kolejkę przekazano pod opiekę harcerzom z Chorągwi Wielkopolskiej. Z tego właśnie powodu zaczęto ją nazywać Harcerską Kolejką Dziecięcą.

Trasa wybudowanej kolejki liczyła 2,5 km i biegła między Ogrodem Jordanowskim (Dzieciniec Pod Słońcem ul. Droga Dębińska 21) a Łęgami Dębińskimi. W tej formie działała ona do drugiej połowy lat 60. Końcem jej funkcjonowania w tym miejscu okazała się budowa Trasy Hetmańskiej – czyli trasy szybkiego ruchu łączącej Wildę z Ratajami / Starołęką. Nowa trasa przecinała na pół trasę kolejki (wtedy jeszcze nie było wiaduktu na ul. Hetmańskiej). Z tego powodu zdecydowano się przenieść kolejką w inne miejsce.

Tym miejscem okazała się Malta. Z tego co czytałam w tamtym czasie zaczęto tam organizować „przestrzeń”, czyli budować różne obiekty nad brzegiem jeziora i w okolicy. Było tam też miejsce na kolejkę wąsko torową. Tym razem połączyła ona jednak dwa brzegi jeziora.

W tym miejscu warto dodać, że Nowe Zoo w Poznaniu powstało dopiero w 1974 roku. Były też podobno plany by Maltanka wjeżdżała na jego teren. Pełniąc tym samym formę transportu po Zoo. Oczywiście planów tych nie zrealizowano. Ostatecznie trasa ma nie całe 4 kilometry.

Od tamtego czasu sporo się pozmieniało. Trasa kolejki uległa kilu zmianom, przeszła też wiele remontów i renowację. Nie oznacza to jednak, że nigdy nie miała problemów jak chociaż by w kwestii prawa własności do gruntu. Okazuje się bowiem, że zarówno część Jeziora Malta jak i trasy kolejki leży na terenie archidiecezji Poznańskiej. Spora część dochodów wydawana jest więc na opłaty za użytkowanie gruntu.

Kiedy można pojechać kolejką

Kolejka Maltanka nie jest czynna cały rok! Czynna jest ona czynna od końca kwietnia do października (czyli w okresie kiedy pogoda jest w miarę dobra – druga połowa wiosny, lato, wczesna jesień). Wagoniki kolejki nie są ocieplane do tego nie ma w nich normalnych szyb.

Jeśli martwicie się, że w takim razie nie ma dojazdu do Nowego Zoo poza sezonem. To spokojnie, bo ze Śródki można dojechać także autobusem (obecnie jedzie tam autobus 184, a w sezonie także turystyczny 100). Ewentualnie dojść pieszo.

Trasa kolejki

Na swojej trasie Maltanka ma kilka przystanków:

• Maltanka – stacja przy Rondzie Śródka, znajduje się tu pętla, pociąg może nawrócić
• Ptyś -stacja znajduje się przy Termach Maltańskich
• Balbinka – w tym miejscu znajdują się dwie stacje i tory oraz semafory sterujące ruchem, dzięki czemu mogą się minąć dwie kolejki
• Zwierzyniec – Nowe Zoo, znajduje się tu pętla, pociąg może nawrócić

Ciekawostki dotyczące kolejki

• Maltanka to jedną z 3 kolejek parkowych w Polsce, jej tor posiada prześwit 600mm,
• Na trasie posiada semafory świetlne i zwrotnice starowane automatycznie, co przy tak małej kolejce jest rzadkością,
• Parowóz ciągnący kolejkę uruchamiany jest już o 5:00 rano, pierwszy jednak kurs jest możliwy dopiero koło godziny 10:00,
• Parowozami obsługującymi kolejkę są:
  • Borsig Bn2t, zalicza się on do najstarszych parowozów wąskotorowych w Polsce
  • WLs40-100 zbudowano ją w ZNTK Poznań. Przez pewien czas pracowała ona na Łęgach Dębińskich,
• Najstarsza szyna używana na kolejce pochodziła z 1898 roku. Oznacza to, że powstała przed Powstaniem Wielkopolskim.

źródła:

• https://www.mpk.poznan.pl/strefa-pasazera/turystyka/maltanka/
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Kolejka_Parkowa_Maltanka