Elżbieta Ostrogska zwana Halszką
Elżbieta Ostrogska znana również jako Halszka Ostrogska lub Halszka z Ostroga przyszła na świat 19 listopada 1539 roku w Ostrorogu (obecnie Ukraina) jako córka księcia Ilii (Eliasza) Ostrogskiego i Beaty Kościeleckiej.
Tragiczna historia księżniczki
Jej ojciec zmarł przed jej narodzeniem. Zapisał jednak nienarodzonemu dziecku olbrzymi majątek. Majątek ten był przyczyną wielu problemów w życiu Halszki. Począwszy od rywalizacji o odziedziczone dobra po różnego typu intrygi matrymonialne i polityczne. O majątek z Halszką rywalizował chociaż by jej stryj a nawet matka.
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/El%C5%BCbieta_Ostrogska
W związku z odziedziczonym dużym majątkiem bardzo szybko znaleźli się kandydaci do jej ręki. Ostatecznie kiedy miała około 14 lat jej stryj (Wasyl Ostrogski) wybrał jej na męża Dymitra Sanguszko. Podobno jej matka wyraziła na ten ślub zgodę. Jednak kiedy przyszły Pan młody się pojawił nie chciała ona oddać córki. Wynikało to z faktu, że Król Polski Zygmunt August przekonał Beatę (matkę Halszki) do innego kandydata na jej męża. Spowodowało to, że Dymitr podbił zamek. Uwięził Beatę i bez jej zgody poślubił Halszkę.
Halszka podobno była zakochana w Dymitrze, jednak z obawy przed matką całą ceremonię ślubną milczała. Sakramentalne tak wypowiedział za nią stryj. Kiedy o zaistniałej sytuacji dowiedział się król Zygmunt August postanowił ingerować. Nakazał uwolnienie Beaty i Halszki oraz chciał postawić przed sądem Dymitra i Wasyla. Jak nie trudno się można domyśleć żaden z Panów wolał nie mieć za dużo do czynienia z królem więc postanowili uciec.
Dymitr porwał świeżo poślubioną żonę i uciekł z nią do Czech. Za małżeństwem ruszyła pogoń. Ostatecznie Dymitra zabito a Halszka wróciła do matki. Już wkrótce wydano ją ponownie za mąż (w 1559 roku). Tym razem był to jednak kandydat wskazany przez Króla czyli Łukasz Górka. Była to rozgrywka polityczna, król bowiem liczył, że w ten sposób zyska większe wpływy w Wielkopolsce. Warto tu dodać, że Łukasz był od Halszki o 35 lat starszy.
Jak nie trudno się domyśleć zarówno Halszka jak i Beata (jej matka) nie były zadowolone z obrotu spraw. Pomimo sprzeciwu obu kobiet do małżeństwa po raz kolejny doszło pod przymusem. Korzystając jednak z dogodnej sytuacji postanowiły uciec. Zbiegły do Lwowa gdzie chciały się ukryć w klasztorze Dominikanów. Zakonnicy znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji. Zwłaszcza, że słyszeli co spotkało Dymitra oraz że małżeństwo zostało zawarte z woli Króla. Podczas pobyty w klasztorze matka Halszki próbowała wydać ją za Symeona Słuckiego. Małżeństwo to zostało jednak zostało uznane za nie ważne, kiedy po kilku miesięcznym oblężeniu klasztoru Łukaszowi Górce udało się go zdobyć.
Wywiózł on w tedy Halszkę do jednej z posiadłości rodziny Górków czyli do Szamotuł (niedaleko Poznania). Kilka miesięcy później Halszka dowiedziała się, że Symeon Słucki zmarł (utopił się). Beata kilkukrotnie próbowała odzyskać córkę, ale bezskutecznie.
Według legendy Łukasz uwięził dziewczynę w Baszcie na wiele lat. Stąd wzięła się też nazwa baszty – Baszta Halszki lub Czarnej Księżniczki (od koloru szat jakie nosiła Halszka). Fakty historyczne przeczą jednak temu. Halszka była bowiem widywana podczas różnych uroczystości w miejscach takich jak np. Poznańska rezydencja Górków (Obecnie mieści się tam Muzeum Archeologiczne).
1573 roku umiera Łukasz Górka. Dzięki temu Halszka po wielu latach jest ponownie wolna. Przenosi się więc Dubno na Ukrainie, gdzie mieszka do końca życia. Wiele osób żyjących w jej czasach uważało, że po tych wszystkich perypetiach księżniczka popadła w obłęd. Z dzisiejszej perspektywy możemy przypuszczać, że miała jedynie bardzo silną depresję.
W 1582 roku Halszka umiera miała jedynie 43 lata. Swój majątek przekazała na budowę w Ostrogu zakładu medycznego oraz szkoły (podobno jej tradycje są kontynuowane do dzisiaj).
Halszka Ostrogska jest dobrze znaną postacią w Wielkopolsce oraz na Ukrainie. Jej los przeraża i wzbudza współczucie. Ukazuje nam jednak do czego są zdolni ludzie oraz potwierdza tezę “pieniądze szczęścia nie dają” (a przynajmniej te bardzo duże).
Legenda głosi, że jako Czarna Dama straszy w Szamotułach w swoim dawnym więzieniu.
źródła:
